پارک جین، وزیر خارجه کره جنوبی که به ترکیه سفر کرده بود تا همراهی آنکارا در ابتکار جدید سئول در مقابله با توسعه هسته ای کره شمالی را جلب کند، در نشست خبری مشترک با همتای ترکیه ای خود، برای دقایقی مقابل نگاه کنجکاو خبرنگاران به زبان ترکی سخن گفت.
صحبت کردن به زبان خارجی و برای مخاطبان خاص هم نشانه احترام به فرهنگ آنهاست و هم اینکه موجب تسهیل ارتباط گرفتن با مخاطب می شود. به ویژه برای یک دیپلمات که در دیدارها و جلسات مذاکراتی متعددی حضور می یابد، آشنایی با زبان خارجی می تواند برای او در زمینه ارتباط گیری امری تسهیل کننده باشد.
صرف صحبت کردن به یک زبان خارجی شاید کفایت نکند و لازم است که یک دیپلمات در خطاب قرار دادن جامعه مخاطب خود به هنجارهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، زبانی و بعضا آداب و رسوم مخاطبان آگاه بوده و در عین حال به آنها احترام بگذارد.
یکی از موضوعاتی که معمولا جنجالی بوده و واکنش مخاطبان را به ویژه در ایران برانگیخته، میزان تسلط یک فرد یا مقام سیاسی به آن زبان خارجی است. در این خصوص، شاید بسته به زبان مورد نظر، نظرات متفاوتی وجود داشته باشد. احتمالا در این خصوص که یک دیپلمات باید به چه سطحی از دانش زبانی برسد، تا در ملا عام از توانمندی خود استفاده کند، نظر واحدی وجود نداشته باشد.
در خصوص زبان های رایج بین المللی، مخاطب معمولا انتظار تسلط بیشتری را از مقامات سیاسی در صورت استفاده از آنها دارد. البته به نظر می رسد که در خصوص زبان های غیررایج و حتی رایج، میزان حساسیت مخاطبان مبدا و مقصد در قبال میزان تسلط آن مقام یکسان نباشد.
به عنوان مثال، وزیر خارجه کره جنوبی در این فیلم، ترکی خیلی روان و سلیسی را صحبت نمی کند و بعضا برای ادای برخی کلمات مجدد تلاش می کند. اما احتمالا این تلاش مورد استقبال و خوشایند مخاطبان ترک زبان باشد. چه بسا تبسم هاکان فیدان به محض صحبت کردن مقام کره ای به ترکی، نشانه ای برای این نکته باشد. در این صورت چنین اقدامی را، هر چند ناکامل، می توان در زمره اقدامات مربوط به دیپلماسی عمومی قرار داد.
سوالی که شاید در این زمینه جالب به نظر برسد این است که اگر به جای وزیر خارجه کره جنوبی، یک مقام ایرانی با چنین کیفیتی به ترکی صحبت می کرد، واکنش مخاطبان ترکیه ای و ایرانی چگونه می بود؟ و اینکه آیا همه مخاطبان ایرانی، بسته به علایق سیاسی خود، واکنش یکسانی داشتند؟ این امر نشان می دهد که شاید نتوان نسخه واحدی را برای شرایط به ظاهر مشابه پیچید.
مسئله دیگر این است که آیا سخن گفتن یک مقام سیاسی به زبان کشور دیگر، آیا امری مرسوم و منطبق بر اصول و اتیکت های دیپلماتیک است یا خیر. معمولا ترجیح بر این است که یک دیپلمات به زبان کشور خود سخن بگوید، اما بعضا در مقاطعی شاید ضرورت اقتضا کند که او دست کم به صورت محدود به زبان دیگری صحبت کند. البته این مورد، به فاکتورهایی نظیر محل سخنرانی، آداب کشور مزبور، جایگاه و روابط سیاسی طرفین و موارد دیگری بستگی دارد.
