«طوفان الاقصی» جنگی را در سرزمینهای اشغالی فلسطین شعله ور کرده است که «آرمان فلسطین» را بیش از همه دهههای گذشته زنده، با اراده و پویا نشان میدهد.
حملات ترکیبی، گسترده و برق آسای نیروهای مقاومت فلسطین غافلگیرانه ترین شکست دفاعی رژیم اسرائیل پس از جنگ یوم کیپور در ۵۰ سال پیش توصیف میشود و پیش بینی میشود پیامدهای دیرپا در موقعیت اسرائیل در منطقه داشته باشد.
مقامات رژیم اسرائیل در حالی از جنگ طولانی میگویند که اغلب ناظران بین المللی معتقدند یک جنگ طولانی در نوار غزه هم از نظر امنیت داخلی و هم از لحاظ امنیت خارجی برای تل آویو مخرب خواهد بود و این رژیم را به نقطه صفر در توافق ابراهیم با اعراب باز میگرداند.
معمای امنیت در تلآویو
برخی معتقدند بحران کنونی میتواند پایان بخش اختلافات سیاسی داخلی در تل آویو باشد، اما جنگ طولانی در غزه، ناامنی در داخل تل آویو را هم دامن خواهد زد. با رویدادهای کم نظیر روز گذشته و جنگ شهری که در داخل شهرک های صهیونیست نشین رقم خورد، انتخاب اول اسرائیل باید بازگرداندن احساس امنیت به شهرکنشینهای صهیونیست نشین باشد. اما افزایش شرایط خصمانه با غزه نتیجه معکوس برای امنیت تل آویو خواهد داشت.
از سوی دیگر شرایط ناامیدکنندهتر در تلآویو مشکل اسرای اسرائیلی در اختیار گروه مقاومت است. گردانهای القسام اعلام کردهاند به زودی شمار اسرای صهیونیستی را اعلام خواهند کرد. پیش بینی میشود بیش از ۱۰۰ اسیر در اختیار گروههای مقاومت باشد و این موضوع به کابوس تلآویو تبدیل شده است. موضوع اسرا میتواند اهرم بسیار قدرتمندی در اختیار حماس قرار دهد.
برخی گمانه زنی میکنند اسرائیل به جای تشدید جنگ در سرزمینهای اشغالی، حملات تلافی جویانه را در منطقه گسترش دهد. این در حالی است که این رژیم هم اکنون در سه جبهه: غزه، لبنان و سوریه در حال جنگ است و استیصال دفاعی زیادی از خود نشان داده است. در واقع شرایط نشان میدهد اگر اسرائیل بخواهد جبهه جدیدی برای جنگ بگشاید، با ریسک امنیتی بیشتری مواجه خواهد شد.
صبح امروز حزبالله لبنان در بیانیهای تایید کرد به سه پایگاه صهیونیستی در منطقه اشغالی مزارع شبعا حمله کرده است. ارتش اسرائیل در حال تشدید مواضع دفاعی در نزدیکی مرز با لبنان است، جایی که گروههای نظامی فلسطینی در لبنان و حزب الله لبنان حملات پوششی برای گروههای مقاومت فلسطین را تدارک دیدهاند.
بازگشت به نقطه صفر در مذاکرات
از نگاه بسیاری از ناظران با وقوع طوفان الاقصی مذاکرات عادی سازی روابط اسرائیل با عربستان سعودی کاملا به محاق رفته محسوب میشود. انتظار میرفت بخشی از توافق عربستان سعودی با آمریکا شامل متقاعد شدن رژیم اسرائیل برای تقویت تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختری و افزایش احتمال تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی باشد. از سوی دیگر نیز سختترین بخش مذاکرات جلب رضایت فلسطینیها درباره توافق عربستان و اسرائیل بود. این هدف با شعله ور شدن دوباره شور و احساسات فلسطینیها برای مقاومت و پیروزی دشوارتر خواهد شد.
در بیانیه وزارت خارجه عربستان سعودی پس از آغاز عملیات طوفان الاقصی بر وضعیت اسفناک فلسطینیها تاکید شده و آمده است: «عربستان بار دیگر هشدارهای مکرر خود درباره خطرات انفجار اوضاع در نتیجه ادامه اشغالگری و محروم ماندن ملت فلسطین از حقوق مشروعشان و همچنین تکرار اقدامات تحریک کننده هدفمند علیه مقدسات آنها را تکرار میکند.» عربستان در این بیانیه خواستار شکلگیری فرآیندی برای صلح معتبر و اجرای راه حل دو دولتی شده است.
این دیدگاه سعودی که نوعی همدردی با آرمان فلسطین است اختلاف در تل آویو درباره اعطای امتیاز بیشتر به فلسطینیها را افزایش خواهد داد. به همین ترتیب فشارها بر تشکیلات خودگردان نیز برای خودداری از سازش با اسرائیل بیشتر خواهد شد. هر چند یکی از انتخابهای واشنگتن برای مدیریت اوضاع در سرزمینهای اشغالی استفاده از ابزار تشکیلات خودگردان است.
شب گذشته «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا در تماس تلفنی با «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین خواستار ایفای نقش این گروه برای آرام کردن اوضاع در فلسطین اشغالی شد.
پیش بینی میشود دولت جو بایدن حمایتهای خود از اسرائیل را به شکل اعلامی و اعمالی افزایش دهد. اما این موضوع نیز مذاکرات آمریکا و عربستان سعودی بر سر یک توافق سه جانبه و تضمین امنیت اسرائیل را پیچیده تر میکند.
اسرائیل به دنبال عادی سازی روابط با عربستان سعودی است و امیدوار بود که ریاض فقط در مورد مسئله فلسطین امتیازات نمادین بخواهد. اما موفقیت حماس الهام بخش فلسطینیهای خشمگین شده است و نشان میدهد که میتوانند اسرائیل را مجبور به پرداخت هزینه بیشتر کنند و این تلآویو را با معمای امنیتی گیج کننده ای مواجه میکند که هیچ توافقی تضمینهای امنیتی پایداری برای رژیم اسرائیل ارائه نخواهد داد.
در همین حال از نگاه کارشناسان نظامی حتی اگر جنگ خاتمه یابد، عملیات طوفان الاقصی پایههای راهبرد بازدارندگی اسرائیل را بطور کامل نابود کرده است. یکی از بزرگترین چالشهای اسرائیل پس از این، ایجاد سپر بازدارندگی است که هزینههای سنگین تری به تلآویو تحمیل میکند.