«حسین امیر عبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران پس از رایزنیهای لبنان، بیروت را به مقصد دوحه پایتخت قطر ترک خواهد کرد.
این سفر در ادامه رایزنیهای منطقهای ایران، با محوریت فلسطین انجام میشود. پیش بینی میشود امیرعبداللهیان علاوه بر دیدار و گفتگو با مقامات قطری، با «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی مقاومت اسلامی فلسطین حماس دیدار و گفتگو کند.
این سفر همزمان با آغاز اجرای توافق آتشبس موقت در غزه که به واسطه میانجیگری فعال قطر تحقق یافت، انجام میشود. رایزنی وزیر خارجه ایران با مقامات قطر و حماس در حالی است که از نگاه ناظران روزهای پیشرو و نحوه اجرای مکانیزم مبادله اسرا مهم تلقی میشود.
به نظر میرسد سفر وزیر خارجه ایران به قطر نیز میتواند حاکی از نقشآفرینی ایران در فرآیند آتشبس غزه باشد. ایران از ابتدای جنگ خواستار آتشبس بوده است. به نظر میرسد در همین راستا ایران خواستار حسن اجرای آتشبس موقت و فراهم شدن زمینه تمدید آن است.
همان اندازه که بیطرفی قطر در میانجیگری میان گروههای فلسطینی و اسرائیل نقش مثبتی ایفا میکند، ایران و گروههای مقاومت در منطقه تلاش کردهاند با حمایت از مقاومت فلسطین و ارتقای بازدارندگی به نفع مقاومت فلسطینی، به توقف جنگ در غزه کمک کنند.
در واقع رایزنیهای امیرعبداللهیان در قطر را نیز باید بخشی از تلاشهای دیپلماتیک برای تضمین آتشبس در غزه و توقف کامل جنگ ارزیابی کرد.
وزیرخارجه ایران در گفتگو با شبکه المیادین در بیروت نیز تاکید کرد اگر آتشبس تمدید نشود، جنگ گسترش مییابد و گسترش جنگ به سرنگونی نتانیاهو منجر میشود.
اسرائیل در حالی آتشبس موقت را پذیرفته که تهدید کرده است پس از پایان مهلت تنفس در جنگ، به حملات خود ادامه خواهد داد. شب گذشته «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل پیش از رایگیری و تصویب شدن پیشنهاد آتشبس موقت از سوی اعضای کابینه، وعده داد به جنگ با حماس ادامه خواهد داد.
اما از زمان آغاز جنگ در غزه، مهمترین محور تلاشهای دیپلماتیک ایران، پایان بخشیدن به حملات اسرائیل به غزه و کمک رسانی فوری به مردم منطقه بوده است.
در این راستا تلاشهای ایران در چند سطح و چند جهت متمرکز شده است؛
۱- رایزنی مستمر با گروههای مقاومت فلسطین، ۲-حمایت سیاسی مستمر از حقوق فلسطینیان و گروههای مقاومت در رایزنیهای بینالمللی،
۳- رایزنی مستمر با بازیگران فعال و میانجی در منطقه شامل قطر، مصر، عربستان، ترکیه و…،
۴- تلاش برای بسط موضوع فلسطین و جنگ غزه به دستور کار نهادهای منطقهای و بینالمللی با هدف افزایش حمایت از مردم غزه و کارآمدی نهادهای منطقهای و بینالمللی در مناقشه تاریخی فلسطین،
۵- دیپلماسی عمومی فعال برای افزایش حمایت افکار عمومی منطقهای و جهانی از فلسطین و…
در مقابل، مقامات غربی و اسرائیلی برای فرافکنی و کاهش فشارها به تل آویو درباره جنایات اسرائیل در غزه، به تبلیغات منفی درباره روابط ایران و مقاومت اسلامی فلسطین متوسل شدهاند. این در حالی بوده که ایران همزمان هم کانالهای ارتباطیاش با مقاومت فلسطین و گروههای مقاومت را حفظ میکند و هم با دولتهای میانهرو منطقه و غرب به رایزنیها ادامه میدهد، تا در صورت لزوم بتواند به کنترل تنشها و جنگ در منطقه کمک کند. چنانچه بخشی از رایزنیهای کشورهای غربی با ایران، از جمله پیامهای غیرمستقیم آمریکا به ایران، در راستای استفاده از نفوذ ایران برای کنترل تنشها بوده است.
از نگاه ناظران، اسرائیل در حالی جنایات خود در غزه را با هدف از بین بردن حماس توجیه میکند که بسیاری از تحلیلگران رخدادهای جاری در غزه را مشابه تهاجم سال ۱۹۸۲ اسرائیل به لبنان ارزیابی میکنند. رخدادهایی که نه تنها اهداف اسرائیل درباره از بین بردن مقاومت لبنان را تحقق نبخشید، بلکه زمینه را برای ظهور حزبالله و بیرون راندن اسرائیل از خاک لبنان فراهم کرد و به تحکیم مواضع این کشور علیه اسرائیل انجامید. موضوعی که باعث شده اکنون همه گروههای سیاسی در لبنان، حزبالله را بخشی از ساختار دفاعی این کشور میدانند.
بر اساس این تحلیلها پیش بینی میشود جنگ جاری در غزه نیز میتواند سبب ایجاد نسل جدیدی از مبارزان مقاومت فلسطین با آرمان فلسطینی و حتی تقویت حماس شود.
بنا به اعلام کمیته اطلاعرسانی در غزه، در چهل و ششمین روز از آغاز جنگ، شمار کشتهشدگان بر اثر حملات اسرائیل در نوار غزه به بیش از ۱۴ هزار و پانصد نفر، از جمله بیش از ۶ هزار کودک، افزایش یافته است.