ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، چند روز پس از حملات ایران و اسرائیل علیه یکدیگر، در یک سفر سه روزه برای گفتگو در مورد روابط منطقه ای و دوجانبه در پاکستان به سر میبرد.
این سفر، سه ماه پس از حملات هوایی متقابل دو کشور به خاک یکدیگر، برگزار میشود. هدف اصلی این سفر، کاهش تنشها، بهخصوص در حوزههای امنیتی و مسائل مرزی، و توسعه روابط دوجانبه، بهویژه در حوزههای اقتصادی و انرژی است.
رئیسی امروز با شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان دیدار کرد و قرار است در ادامه با آصف علی زرداری، رئیس جمهور و عاصم منیر، فرمانده ارتش این کشور که تاثیر قابل توجهی در فضای سیاسی و امنیتی پاکستان دارد، ملاقات کند.
رئیس جمهور ایران در ادامه با هدف تقویت های همکاری های اقتصادی به دو شهر لاهور و کراچی نیز سفر خواهد کرد.
ایران و پاکستان از زمان تشکیل پاکستان در سال ۱۹۴۷ روابط دوجانبه خود را حفظ کرده اند. در واقع، پس از جدایی، ایران اولین کشوری بود که جمهوری اسلامی پاکستان را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخت. اسلام آباد در سال ۱۳۵۷ پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، این لطف را جبران کرد. دولت پاکستان اولین دولتی بود که انقلاب اسلامی را به رسمیت شناخت.
روابط این دو کشور که ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند، عموما روابطی دوستانه و بعضا همراه با تنش و درگیری های مرزی بوده است.
نمونه اخیر درگیری های مرزی مربوط به ماه ژانویه سال جاری میلادی بود که ایران در اقدامی کم سابقه، کمپ گروه تروریستی جیش العدل را در داخل خاک پاکستان هدف حمله قرار داد. این اقدام، با واکنش و پاسخ متقابل پاکستان مواجه شد. تهران و اسلام آباد بلافاصله اوضاع را مدیریت کرده و طی سفر وزیر خارجه ایران به پاکستان و گفتگوهای متقابل، بر همکاری در زمینه تروریسم تاکید کردند.
اسلام آباد و تهران به دنبال تقویت تجارت دوجانبه هستند که در حال حاضر بیش از ۲ میلیارد دلار است. رئیس جمهور ایران امروز در نشست خبری مشترک گفت که طرفین در نظر دارند در گام اول، حجم تجارت دوجانبه را تا ۱۰ میلیارد دلار افزایش دهند. مقامات ارشد دو کشور امروز ۸ سند همکاری را در اسلام آباد امضا کردند.
تجارت غیررسمی قابل توجهی بین دو کشور از جمله در زمینه گاز مایع (LPG) و نفت خام وجود دارد. ایران همچنین برق استان بلوچستان و دیگر مناطق مرزی پاکستان را تامین می کند.
حدود یکسال پیش، شریف و رئیسی اولین بازارچه مرزی در گذرگاه مرزی مند-پیشین را افتتاح کردند.
علاوه بر این، این دو همسایه عضو سازمان همکاری اسلامی بوده و روابط فرهنگی و مذهبی نزدیکی دارند. سالانه دهها هزار نفر از شیعیان پاکستان برای زیارت به ایران میآیند.
همسویی در سازمان همکاری اسلامی، همکاری اسلام آباد و تهران را در مسائل مهم جهان اسلام، نظیر اوضاع فلسطین تقویت کرده است.
مردم پاکستان عموماً مخالف اسرائیل هستند و پس از عملیات «وعده صادق» به خیابان ها آمدند تا حمله ایران به اسرائیل را جشن بگیرند. برنامهها و میزگردهای تلویزیونی در پاکستان پر از میزبانان و مهمانانی بود که شجاعت ایران را در مقابله با اسرائیل تشویق میکردند و از نمایندگان دولت دعوت میکردند تا نظرات خود را در مورد این وضعیت به اشتراک بگذارند.
نه تنها افکار عمومی پاکستان از اقدام نظامی ایران علیه اسرائیل حمایت میکند، بلکه حتی بخشی از آن، خواستار مشارکت مستقیم ارتش پاکستان در نبرد با اسرائیل است.
روابط ایران و پاکستان متاثر از عوامل خارجی از جمله روابط اسلام آباد و واشنگتن نیز بوده است. پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، ایالات متحده به مهمترین بازیگر در افغانستان تبدیل شد. همکاری اسلام آباد با ایالات متحده بر تنش ها در روابط با ایران افزود.
اقدام متعادل کننده پاکستان بین تهران و واشنگتن، شاید به طور برجسته، در قالب یک خط لوله ناقص آشکار شد. در سال ۲۰۱۴، دو کشور قراردادی را برای تکمیل خط لوله ایران و پاکستان (IP) امضا کردند. با این حال، نگرانی از تحریم های ایالات متحده منجر به پیشرفت کند در طرف پاکستان شد.
با این حال، به نظر می رسد دو پایتخت تصمیم جدی برای توسعه متوازن روابط در حوزه های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و انرژی گرفته اند. در سایه پویایی های منطقه ای و تغییر ائتلاف ها، دو کشور علاقمند به تقویت مشارکت راهبردی با هم هستند.