دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، با معرفی الیز استفانیک، نماینده جمهوریخواه کنگره، به عنوان گزینه پیشنهادی سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، بار دیگر موجی از واکنشها را ایجاد کرده است. این معرفی نه تنها نشان از تعمیق دکترین «اول آمریکا»ی ترامپ دارد، بلکه حاکی از اتخاذ رویکردی ستیزهجویانهتر از سوی آمریکا نسبت به سازمانهای بینالمللی است.
ستارهای نوظهور که به متحدی وفادار بدل شد
الیز استفانیک، نماینده حوزه انتخابیه بیستویکم نیویورک در کنگره، صعودی خیرهکننده در حزب جمهوریخواه داشته است. او که در سال ۲۰۱۴ و در سن ۳۰ سالگی به کنگره راه یافت، در آن زمان جوانترین زنی بود که کرسی کنگره را از آن خود میکرد. استفانیک، فارغالتحصیل هاروارد و زاده شمال ایالت نیویورک، در ابتدا به عنوان یک محافظهکار میانهرو با رویکردی مستقل شناخته میشد. او با رأی منفی به طرح مالیاتی ترامپ در سال ۲۰۱۷، تمایل خود را به فاصله گرفتن از خطوط حزبی نشان داد.
دگردیسی سیاسی او در جریان اولین استیضاح ترامپ در سال ۲۰۱۹ آغاز شد. استفانیک به عنوان مدافعی سرسخت از رئیسجمهور وقت ظاهر شد و با مشارکت در مناظرات تند و تیز، جایگاه خود را ارتقا بخشید. ترامپ آشکارا او را تحسین کرد و به او لقب «ستاره جمهوریخواه» داد. تا سال ۲۰۲۱، استفانیک به ریاست کنفرانس جمهوریخواهان مجلس نمایندگان رسید و پس از جایگزینی لیز چنی، به ارشدترین زن در رهبری جمهوریخواهان مجلس نمایندگان تبدیل شد.
چرخش به سمت سیاستهای تندروانه
همسویی استفانیک با ترامپ، نشانگر تغییر قابل توجهی در موضع سیاسی او بود. او که زمانی دستیار جورج دبلیو بوش و شاگرد پل رایان، رئیس سابق مجلس نمایندگان، بود، از یک محافظهکار سنتی به مدافع پروپاقرص ترامپ تبدیل شد. حمایت او فراتر از سیاستهای داخلی، به حوزه امور خارجی نیز کشیده شد، جایی که رویکردی تندروانهتر اتخاذ کرد.
انتقاد او از سازمان ملل متحد تند و گزنده بوده است. استفانیک بارها سازمان ملل را به ویژه در تعامل با اسرائیل به «فساد یهودستیزانه» متهم کرده است. او در صورت ادامه تلاشهای فلسطین برای لغو عضویت اسرائیل، خواستار ارزیابی مجدد کامل بودجه ایالات متحده برای سازمان ملل شده است. علاوه بر این، او با اشاره به نگرانیها در مورد ارتباط ادعایی آژانس امداد و کاریابی سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی (UNRWA) با حماس، خواستار قطع حمایت از این نهاد شده است.
حامی سرسخت اسرائیل
در ماههای اخیر، استفانیک خود را به عنوان یکی از سرسختترین حامیان اسرائیل در کنگره معرفی کرده است. پس از عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر سال گذشته، او جلسات استماع کنگره را رهبری کرد که در آن روسای دانشگاهها در مورد واکنشها به اعتراضات در دانشگاهها مورد پرسش و پاسخ قرار گرفتند. پرسشهای تند او در این جلسات توجه گستردهای را به خود جلب کرد.
حمایت بیدریغ او از اسرائیل به مجامع بینالمللی نیز کشیده شده است. در ماه مه، او به بیت المقدس سفر و در کنست سخنرانی کرد و از این تریبون برای انتقاد از دموکراتها به دلیل آنچه که حمایت ناکافی از اقدامات اسرائیل در غزه میداند، استفاده کرد.
تجربه محدود در سیاست خارجی
علیرغم مواضع افراطی استفانیک، تجربه او در سیاست خارجی نسبتاً محدود است. او در کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان و کمیته منتخب دائمی اطلاعات مجلس نمایندگان عضویت دارد، نقشی که او را در معرض مسائل امنیت ملی قرار داده است. او منتقد سرسخت شیوههای تجاری چین بوده و از اقدامات برای محدود کردن نفوذ چین در زیرساختهای حیاتی آمریکا حمایت کرده است.
در مورد اوکراین، موضع استفانیک شاهد تغییراتی بوده است. او در ابتدا از کمک به اوکراین در برابر روسیه حمایت میکرد، اما از آن زمان با اشاره به نگرانیها در مورد اولویتهای داخلی مانند امنیت مرزها، با کمکهای مالی بیشتر مخالفت کرده است.
پیامدهای این انتخاب
معرفی استفانیک نیازمند تأیید سنا است، روندی که با توجه به اکثریت جمهوریخواهان، پیشبینی میشود به راحتی طی شود. با این حال، خروج احتمالی او از مجلس نمایندگان، ملاحظات راهبردی را برای حزب جمهوریخواه ایجاد میکند. کرسی او نشاندهنده یک حوزه انتخابیه مطمئن جمهوریخواه در شمال ایالت نیویورک است، اما یک انتخابات ویژه میتواند غیرقابل پیشبینی باشد، به ویژه با رقابت هر دو حزب برای کنترل مجلس نمایندگان.
جمهوریخواهان برجسته و متحدان، از جمله ایلان ماسک، در مورد از دست دادن نفوذ استفانیک در کنگره در یک مقطع حساس ابراز نگرانی کردهاند. ماسک در رسانههای اجتماعی اظهار داشت: «الیز فوقالعاده است، اما ممکن است از دست دادن او از مجلس نمایندگان، حداقل در حال حاضر، بسیار مخاطرهآمیز باشد.»
در صورت تأیید، این اقدام میتواند نشاندهنده موقعیتیابی او برای جاهطلبیهای آینده باشد. نقش سفیر سازمان ملل متحد، همانطور که در مورد چهرههایی مانند مادلین آلبرایت و جورج بوش پدر دیده میشود، به طور تاریخی به عنوان سکوی پرشی برای مناصب بالاتر عمل کرده است.
موضع ستیزهجویانهتر در عرصه جهانی
ترامپ با انتخاب استفانیک، قصد خود را برای اتخاذ رویکردی ستیزهجویانهتر در دیپلماسی بینالمللی نشان میدهد. انتقادات او از نهادهای چندجانبه و حمایت از سیاستهای ملیگرایانه با دیدگاه ترامپ در مورد بازتعریف نقش آمریکا در خارج از کشور همسو است.
استفانیک در بیانیهای ضمن پذیرش این انتصاب، گفت: «آمریکا همچنان چراغ جهان است، اما ما انتظار داریم و باید مطالبه کنیم که دوستان و متحدان ما شرکای قدرتمندی در صلحی باشند که ما به دنبال آن هستیم.»
نتیجهگیری
گذر الیز استفانیک از یک نماینده تازهکار میانهرو در کنگره تا تبدیل شدن به چهرهای کلیدی در حلقه نزدیکان ترامپ، نشاندهنده پویاییهای متغیر در حزب جمهوریخواه است. معرفی او به عنوان سفیر آتی آمریکا در سازمان ملل، نشاندهنده روند گستردهتر به سمت ملیگرایی و بدبینی نسبت به نهادهای بینالمللی است. با ورود او به عرصه سیاست جهانی، اقدامات او از سوی متحدان و دشمنان به دقت زیر نظر گرفته خواهد شد، که نشاندهنده جهت سیاست خارجی ایالات متحده در سالهای آینده است.