در پی تشدید تنش‌ها در فلسطین و لبنان و همچنین افزایش تنش میان ایران و اسرائیل، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، سفر منطقه‌ای مهمی را به اردن، مصر و ترکیه آغاز کرده است. این ابتکار دیپلماتیک با هدف ادامه رایزنی‌ها با کشورهای منطقه برای توقف جنگ و جنایات جاری علیه مردم فلسطین در غزه و کمک به برقراری ثبات در لبنان طراحی شده است. این سفر همچنین نمایانگر تعهد ایران به تعامل فعال با بازیگران کلیدی منطقه در میانه چشم‌انداز ژئوپلیتیکی پیچیده است.
این سفر هفتمین دور سفرهای دیپلماتیک منطقه‌ای وزیر امور خارجه ایران است. پیش از این، عراقچی به لبنان، سوریه، عربستان سعودی، قطر و عمان سفر و با مقامات عالی‌رتبه این کشورها گفتگو کرده بود. این دیدارها نشان‌دهنده تحرکات دیپلماتیک ایران در واکنش به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی است و بر لزوم برقراری آتش‌بس در منطقه تأکید دارد.
تلاش‌های ایران در حالی صورت می‌گیرد که حملات نظامی اسرائیل به مردم غزه و تجاوز به لبنان ادامه دارد. همزمان، اسرائیل و متحدان غربی آن، به ویژه ایالات متحده، مانورهای سیاسی و دیپلماتیک خود را در داخل و خارج از منطقه تشدید کرده‌اند. این اقدامات با هدف تغییر درک جهانی از تحولات منطقه‌ای و تلاش برای تغییر روایت از طریق تغییر نقش متجاوز و مدافع انجام می‌شود.
سفرهای منطقه‌ای وزیر امور خارجه ایران را می‌توان نوعی «دیپلماسی رفت و برگشتی» دانست، تلاشی راهبردی برای عبور از شبکه پیچیده منازعات منطقه‌ای و کاهش آن. این «نبرد دیپلماتیک» می‌کوشد با تعامل مستقیم با کشورهای همسایه برای پرداختن به ریشه‌های بحران‌ها – اشغال، تجاوز و سیاست‌های ظالمانه رژیم اسرائیل – با اقدامات اسرائیل و حامیانش مقابله کند.
ایران تلاش می‌کند مانع از منحرف شدن توجه جهانی از این مسائل اساسی شود و بر حقوق و آزادی‌های مردم فلسطین و پیامدهای گسترده‌تر آن برای ثبات منطقه تأکید می‌کند.
یکی از جنبه‌های قابل توجه این سفر دیپلماتیک، دیدار با مقامات اردنی از جمله پادشاه و وزیر امور خارجه این کشور پس از ۱۰ سال وقفه است. این تعامل نشان‌دهنده تمایل متقابل برای تقویت روابط دوجانبه و همکاری نزدیک‌تر در حل بحران‌های منطقه‌ای است. موقعیت استراتژیک اردن و نقش آن در سیاست خاورمیانه، این تجدید گفتگو را به ویژه حائز اهمیت می‌کند. از سرگیری مذاکرات سطح بالا می‌تواند راه را برای ابتکارات مشترک با هدف کاهش تنش‌ها و تقویت صلح در منطقه هموار کند.
به همین ترتیب، سفر به مصر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که اولین سفر از این نوع در ۱۲ سال گذشته و پس از دو سفر وزیر امور خارجه مصر به تهران است. نقش تأثیرگذار مصر در امور خاورمیانه، به ویژه در مورد مسئله فلسطین، این کشور را به بازگیری کلیدی در هرگونه تلاش برای میانجیگری در منازعات و ترویج ثبات تبدیل می‌کند. گفتگوهای وزرای امور خارجه ایران و مصر می‌تواند به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و جستجوی راه‌حل‌های مشترک برای چالش‌های مداوم منجر شود.
تحولات اخیر در صحنه میدانی، از جمله عملیات مقاومت در غزه و اقدامات حزب‌الله لبنان علیه اهداف نظامی در اسرائیل، نشان‌دهنده تلاش برای تغییر توازن قوا در این جنگ است.
تلاش‌های دیپلماتیک مستمر ایران با هدف حمایت از مردم فلسطین و لبنان و جلوگیری از تشدید بیشتر بحران‌هاست. ایران با تعامل مستقیم با بازیگران بانفوذ منطقه‌ای، امیدوار است در رسیدن به یک آتش بس مشارکت کند و از اصول حاکمیت و حق تعیین سرنوشت حمایت کند.
اوضاع کنونی همچنین تلاش‌های اسرائیل برای تبدیل ماهیت بحران از رویارویی بر سر حقوق فلسطینیان به منازعه‌ای گسترده‌تر با مشارکت ایران را برجسته می‌کند. نگرانی‌هایی در مورد روایت احتمالی اسرائیلی-آمریکایی و غربی وجود دارد که این مسئله را به عنوان مخالفت مستقیم با ایران مطرح می‌کند و در نتیجه، مشکلات اساسی اشغال و تجاوز را پنهان می‌کند. ایران نسبت به چنین راهبردهایی هوشیار است و بر لزوم پرداختن به مسائل اصلی به جای اجازه دادن به تحت‌الشعاع قرار گرفتن آنها توسط رقابت‌های ژئوپلیتیک تأکید می‌کند.
علاوه بر این، به نظر می‌رسد اسرائیل با تشدید اقدامات نظامی و حمایت ایالات متحده، دستور کاری هدفمند را دنبال می‌کند. این شامل تلاش برای برقراری آتش‌بس تحمیلی است که می‌تواند برخی دستاوردهای تاکتیکی را برای رژیم اسرائیل تثبیت کند، ضمن اینکه این دستاوردها را به عنوان موفقیت‌های استراتژیک در رویارویی‌هایش در غزه و لبنان، و به ویژه در موضع خود در برابر ایران، نمایش دهد. ایران این تحولات را تلاش‌هایی برای تغییر واقعیت‌های استراتژیک در صحنه عملی و در عرصه‌های دیپلماتیک می‌داند که مستلزم واکنشی قاطع و فعالانه است.
سفر منطقه‌ای وزیر امور خارجه ایران تلاشی برای مقابله با این اقدامات است. ایران با برقراری گفتگوی مستقیم با کشورهای همسایه، به دنبال پرورش رویکردی جمعی به بحران‌ها با تأکید بر منافع متقابل و نگرانی‌های مشترک است.
ایران با تعامل فعال با کشورهای کلیدی مانند اردن و مصر پس از فواصل زمانی قابل توجه، آمادگی خود را برای ایفای نقشی سازنده در مقابله با چالش‌های فوری نشان می‌دهد. این تلاش‌های دیپلماتیک با هدف توقف چرخه خشونت و جنایت در غزه و لبنان، حمایت از حقوق جمعیت‌های تحت ستم و جلوگیری از سوءاستفاده از بحران‌های منطقه‌ای برای اهداف ژئوپلیتیک گسترده‌تر انجام می‌شود.
موفقیت این تلاش‌ها به تمایل بازیگران منطقه‌ای برای همکاری و اولویت دادن به ثبات بلندمدت بر دستاوردهای کوتاه‌مدت بستگی دارد. با ادامه تحولات، نقش دیپلماسی بیش از پیش حیاتی می‌شود. رویکرد ایران، ظرفیت تعامل و گفتگوی استراتژیک را در غلبه بر اختلافات و ایجاد خاورمیانه‌ای امن‌تر و صلح‌آمیزتر برجسته می‌کند.
